Deliberative citizen participation in urban planning: “Rethink the 22@” in Barcelona

Authors

  • Albert Martín Gómez Universidad Autónoma de Barcelona (España)

DOI:

https://doi.org/10.24965/gapp.i24.10752

Keywords:

Citizen participation, governance, urban planning, deliberative democracy, 22@Barcelona

Abstract

Based on participant observation and interviews conducted in Barcelona during 2017 and 2018, this article presents the case of the citizen participation process «Rethink the 22@» as an inspiring public policy for civic deliberation. While there are several studies which explore citizen participation as a complement to governance in representative democracies, there is still very little research looking at the implementation of the deliberative processes and even less focussed on urban planning. This paper seeks to contribute to this vacuum. In the decade of the 90’, the emergence of «global cities» restricted urban governance to the interests of capital investment. In the 2010s’ a factual combination of the collapse of the real estate market and the emergence of the 15M provided a fertile ground for the implementation of direct democracy activities. In 2017, the Barcelona City Council approved a new Regulation for Citizen Participation which promotes the deployment of participatory processes. Within this regulation «Rethink the 22@» is the only participatory process dedicated to urban planning. This article considers this process to be a relevant reference due to its quantity and plurality of participation, for its deliberative methodology, and for its urban extension and multiplicity interests involved.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Albert Martín Gómez, Universidad Autónoma de Barcelona (España)

Doctor en Sociología por la Universidad Autónoma de Barcelona. Formador en políticas de participación ciudadana y promoción del asociacionismo para el Ayuntamiento de Barcelona, Diputación de Barcelona y entidades del tercer sector. Sus áreas de investigación se centran en la participación, movimientos sociales, juventud y subjetividad.

References

AJUNTAMENT DE BARCELONA (2000): Modificación del PGM para la renovación de las zonas industriales del Ploblenou –Districte D’Activitats 22@BCN–. Disponible en: https://bcnroc.ajuntament.barcelona.cat/jspui/bitstream/11703/88894/1/3199.pdf.

AJUNTAMENT DE BARCELONA (2016): Memòria del procés participatiu per a l’elaboració del PAM 2016-2019. Inédito.

AJUNTAMENT DE BARCELONA (2017a): Direcció de Democràcia Activa i Descentralització. Línies de treball 2016-2019. Inédito.

AJUNTAMENT DE BARCELONA (2017b): Reglament de Participació Ciutadana. Disponible en: https://ajuntament.barcelona.cat/participaciociutadana/sites/default/files/documents/reglament_participacio_catala.pdf.

AJUNTAMENT DE BARCELONA (2018a): Informe memòria final del Procés participatiu del districte de Sant Martí «Repensem el 22@». Disponible en: https://ajuntament.barcelona.cat/santmarti/sites/default/files/plenari/fitxers/repensem_22_-_memoria.pdf.

AJUNTAMENT DE BARCELONA (2018b): “Repensem el 22@”, en Decidim.Barcelona. Disponible en: https://www.decidim.barcelona/processes/Repensem22a.

AJUNTAMENT DE BARCELONA (2018c): Pacte. “Cap a un Poblenou amb un 22@ més inclusiu i sostenible”. Disponible en: https://ajuntament.barcelona.cat/premsa/wp-content/uploads/2018/11/pacte.pdf.

AJUNTAMENT DE BARCELONA (2019a): Memòria Àrea 2018. Drets de Ciutadania, Cultura, Participació i Transparència. Inédito.

AJUNTAMENT DE BARCELONA (2019b): Document de criteris per al desenvolupament d’un Poblenou amb un 22@ més inclusiu i sostenible. Disponible en https://ajuntament.barcelona.cat/informaciourbanistica/cerca/ca/fitxa/22@0000B/--/--/ap/.

AJUNTAMENT DE BARCELONA (2019c): Gaseta Municipal. Acta Consell Municipal, sessió de 23 de novembre de 2018. Disponible en: https://bcnroc.ajuntament.barcelona.cat/jspui/bitstream/11703/111503/1/ordre_CP_231118_ca.pdf.

ALBERICH, T.; ANANZ, L.; BELMONTE, R.; ESPINAR, C.; FERNÁNDEZ, A.; GARCÍA, N.; HERAS, P.; HERNÁNDEZ, L.; MARTÍN, P.; MARTÍNEZ, M. (2016): Metodologías participativas. Sociopraxis para la creatividad social. Red Cimas. Madrid: Dextra Editorial.

ARNSTEIN, S. (1969): “A Ladder of Citizen Participation”, en Journal of the American Planning Association, vol. 35, núm. 4, págs. 216-224. DOI: http://dx.doi.org/10.1080/01944366908977225.

ARXIU HISTÒRIC DEL POBLENOU (2001): El Poblenou: més de 150 anys d’història. Barcelona: Autoeditat.

BLANCO, I. (2002): Participació i comunitat. El cas del Pla comunitari de Trinitat Nova. Tesis doctoral. Barcelona: Universitat Autònoma de Barcelona.

BOHMAN, J. (1997): “Deliberative Democracy and effective social freedom: Capabilities, resources, and Opportunities”, en BOHMAN, J.; REHG, W. (eds.): Deliberative democracy: Essays on reason and politics, págs. 321-348. Cambridge: MIT Press.

BOHMAN, J. (2016): “La madurez de la democracia deliberativa”, en Revista Co-herencia, vol. 13, núm. 24, págs. 105-143. DOI: http://dx.doi.org/10.17230/co-herencia.13.24.5.

BOIRA, J. V. (2003): “La participación ciudadana y el urbanismo ¿Radicalizar la democracia o democratizar el espacio?”, en Ciudades, arquitectura y espacio urbano, núm. 3, págs. 317-332.

BONET, J. (2012): “El territorio como espacio de radicalización democrática. Una aproximación crítica a los procesos de participación ciudadana en las políticas urbanas de Madrid y Barcelona”, en Athenea Digital, vol. 12, núm. 1, págs. 15-28. DOI: https://doi.org/10.5565/rev/athenead/v12n1.914.

BONET, J. (2014): “La participació ciutadana en l’urbanisme: potencials i límits”, en Papers: Regió Metropolitana de Barcelona, núm. 56, págs. 63-70. Disponible en: https://www.raco.cat/index.php/PapersIERMB/article/view/276002.

BORGE, R.; BALCELLS, J.; PADRÓ-SOLANET, A. (2019): “A model for the analysis of online citizen deliberation: Barcelona case study”, en International Journal of Communication, vol. 13, págs. 5.671-5.695. Disponible en: https://ijoc.org/index.php/ijoc/article/view/10805.

BORJA, J.; CASTELLS, M. (1997): Local y global. La gestión de las ciudades en la era de la información. Madrid: Taurus.

BRENNER, N. (2003): “La formación de la ciudad global y el re-escalamiento del espacio del Estado en la Europa Occidental post-fordista”, en Revista Latinoamericana de Estudios Urbano Regionales (EURE), vol. 29, núm. 86, págs. 5-35. DOI: http://dx.doi.org/10.4067/S0250-71612003008600001.

BRUGUÉ, Q. (2009): “Calidad democrática: de la debilidad liberal a la fuerza deliberativa”, en PARÉS, M. (eds.): Participación y calidad democrática. Evaluando las nuevas formas de democracia participativa, págs. 121-138. Barcelona: Ariel.

CAPEL, H. (2005): El Modelo Barcelona: un examen crítico. Barcelona: Ediciones del Serbal.

CARAYANNIS, E.; CAMPBELL, D. (2009): “Mode 3 and Quadruple Helix: toward a 21st century fractal innovation ecosystem”, en International Journal of Technology Management, vol. 86, núm. 3-4, págs. 201-234. DOI: http://dx.doi.org/10.1504/IJTM.2009.023374.

CASTELLS, M. (2001): “¿El estado impotente?”, en La era de la información Vol.II: El poder de la identidad. Madrid: Alianza editorial.

CHARNOCK, G.; RIBERA-FUMAZ, R. (2011): “A new space for knowledge and people? Henri Lefebvre, representations of space, and the production of 22@Barcelona”, en Environment and Planning D: Society and Space, núm. 29, págs. 613-632. DOI: https://doi.org/10.1068 %2Fd17009.

COHEN, J. (1997): “Deliberation and democratic legitimacy”, en BOHMAN, J.; REHG, W. (eds.): Deliberative democracy: Essays on reason and politics, págs. 67-91. Cambridge: MIT Press.

COX, K. (1993): “The local and the global in the new urban politics: a critical view”, en Environment and Planning D: Society and Space, vol. 11, núm. 4, págs. 433-448. DOI: https://doi.org/10.1068/d110433.

CUNILL, N. (1991): Participación ciudadana, dilemas y perspectivas para la democratización de los Estados latinoamericanos. Caracas: CLAD.

DAHL, R. (1994): “A democratic dilemma: system effectiveness versus citizen participation”, en Political science quarterly, vol. 109, núm. 1, págs. 23-34. DOI: https://doi.org/10.2307/2151659.

DELGADO, M. (2007): La ciudad mentirosa. Fraude y miseria del “modelo Barcelona”. Madrid: Catarata.

DOT, E.; PALLARES-BARBERA, M. (2015): “Patrimonio industrial, revitalización económica y compacidad urbana en el Poblenou-22@Barcelona ¿Un nuevo modelo Barcelona?”, en Boletín de la Asociación de Geógrafos Españoles, núm. 69, págs. 9-35. DOI: https://doi.org/10.21138/bage.1889.

DRYZEK, J. (2000): Deliberative Democracy and Beyond: Liberals, Critics, Contestations. Oxford: Oxford University Press.

ERREJÓN, I. (2011): “El 15-M como discurso contrahegemónico”, en Encrucijadas: Revista Crítica de Ciencias Sociales, núm. 2, págs. 120-145. Disponible en: http://www.encrucijadas.org/index.php/ojs/article/view/121.

FLORIDA, R. (2004): The Flight of the creative class: The new global competition for talent. New York: Colins Bussiness.

FONT, N. (1998): Democràcia i participació ciutadana: algunes experiències innovadores. Barcelona: Ed. Mediterrània.

FRANCÉS, F. J. (2017): “La interacción deliberativa en los procesos de participación vinculados a las decisiones públicas”, en Papers, vol. 102, núm. 1, págs. 53-72. DOI: http://dx.doi.org/10.5565/rev/papers.2149.

GARCÍA ALONSO, R. (2015): “Representación política y democracia deliberativa. ¿Qué puede significar hoy la participación política?”, en Estudios Políticos, núm. 47, págs. 47-66. DOI: http://dx.doi.org/10.17533/udea.espo.n47a04.

GENERALITAT DE CATALUNYA (2004): “Ley 2/2004, de 4 de junio, de mejora de barrios, áreas urbanas y villas que requieren una atención especial”, en Boletín Oficial del Estado, núm. 163. Madrid: BOE. Fecha de consulta 10-2019. URL: https://www.boe.es/buscar/pdf/2004/BOE-A-2004-12700-consolidado.pdf.

GENERALITAT DE CATALUNYA (2006): “Decreto 305/2006, de 18 de julio, por el que se aprueba el Reglamento de la Ley de urbanismo”, en Diari Oficial de la Generalitat de Catalunya, núm. 4.682. Barcelona: DOGC. Fecha de consulta 10-2019. URL: https://www.boe.es/buscar/pdf/2006/DOGC-f-2006-90052-consolidado.pdf.

GLASS, J. (1979): “Citizen Participation in Planning: The Relationship Between Objectives and Techniques”, en Journal of the American Planning Association, vol. 45, núm. 2, págs. 180-189. DOI: http://dx.doi.org/10.1080/01944367908976956.

GUILLÉN, A.; SÁENZ, K.; BADII, M.; CASTILLO, J. (2009): “Origen, espacio y niveles de participación ciudadana”, en Revista Daena (International Journal of Good Conscience), vol. 4, núm. 1, págs. 197-193.

GUTMANN, A.; THOMPSON, D. (2004): Why Deliberative Democracy? Princenton: Princeton University Press.

HABERMAS, J. (1994): “Three Normative Models of Democracy”, en Constellations, vol. 1, núm. 1, págs. 1-10. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-8675.1994.tb00001.x.

HEALEY, P. (1997): Collaborative Planning. Shaping Places in Fragmented Societies. Hampshire: Macmillan Press.

HELD, D. (2001): Modelos de democracia. Madrid: Alianza.

INNES, J.; BOOHER, D. (1999): “Consensus building as a role playing and bricolage”, en Journal of the Planning Association, vol. 65, núm. 1, págs. 9-26. DOI: http://dx.doi.org/10.1080/01944369908976031.

KLINGER, U.; RUSSMANN, U. (2015): “The sociodemographics of political public deliberation: Measuring deliberative quality in different user groups”, en Communications, vol. 40, núm. 4, págs. 471-484. DOI: http://dx.doi.org/10.1515/commun-2015-0017.

LEON, N. (2008): “Attract and connect: The 22@ innovation district and the internationalisation of Barcelona bussiness”, en Innovation: Management, Policy and Practice, vol. 10, núm. 2-3, págs. 235-246. DOI: https://doi.org/10.5172/impp.453.10.2-3.235.

MANSILLA, J. A. (2015): “Movimientos sociales y apropiaciones colectivas en la Barcelona post-15M: el papel de la Assemblea Social del Poblenou”, en Etnográfica, vol. 19, núm. 1, págs. 77-97. DOI: https://doi.org/10.4000/etnografica.3909.

MARRERO, I. (2003): “¿Del Manchester Catalán al soho Barcelonés? La renovación del barrio del Poblenou en Barcelona y la cuestión de la vivienda”, en Scripta Nova, Revista Electrónica de Geografía y Ciencias Sociales, vol. 146, núm. 137.

MARTÍ-COSTA, M.; PYBUS, M. (2013): “La participación en el urbanismo: los planes de ordenación urbanística municipal en Cataluña”, en Gestión y Análisis de Políticas Públicas, Nueva Época, núm. 10, págs. 24-37. DOI: https://dx.doi.org/10.24965/gapp.v0i10.10116.

MARTÍ, M.; BLANCO, I.; PARÉS, M.; SUBIRATS, J. (2016): “Regeneración urbana y gobernanza ¿Cómo evaluar la participación en una red de gobernanza? Tres perspectivas teóricas y un estudio de caso”, en ROFMAN, A. (eds.): Participación, políticas públicas y territorio, págs. 27-52. Buenos Aires: UNGS.

MARTÍNEZ-PALACIOS, J. (2018): “¿Qué significa participar? Reflexiones sobre la construcción de las imágenes de la participación”, en Papers, vol. 103, núm. 3, págs. 367-393. DOI: http://dx.doi.org/10.5565/rev/papers.2319.

MICHELS, A. (2011): “Innovations in democratic governance: How does citizen participation contribute to a better democracy?”, en International Review of Administrative Sciences, vol. 77, núm. 2, págs. 275-293. DOI: http://dx.doi.org/10.1177/0020852311399851.

MIR, J. (2014): “La emergència de otra política para una democràcia real: 15-M, PAH”, en Kultur-Revista interdisciplinaria sobre la cultura de la ciutat, vol. 1, núm. 2, págs. 87-100. DOI: https://doi.org/10.6035/kult-ur.2014.1.2.4.

MONTAÑÉS, M. (2009): Metodología y técnica participativa. Teoría y práctica de una estrategia de investigación participativa. Barcelona: UOC.

MOULAERT, F.; SWYNGEDOUW, E.; RODRÍGUEZ, A. (2001): “Nuevas políticas urbanas para la revitalización de las ciudades en Europa”, en Ciudad y territorio. Estudios territoriales, vol. XXXIII, núm. 129, págs. 409-424. Disponible en: https://recyt.fecyt.es/index.php/CyTET/article/view/75045/45598.

MUXI, Z.; CASANOVAS, R.; CIOCOLETTO, A.; FONSECA, M.; GUTIÉRREZ, B. (2011): “¿Qué aporta la perspectiva de género al urbanismo?”, en Feminismo/s, núm. 17, págs. 105-129. DOI: http://dx.doi.org/10.14198/fem.2011.17.06.

ORTIZ, S.; GUTIÉRREZ, B. (2015): “Planning from below: using feminist participatory methods to increase women’s participation in urban planning”, en Gender & Development, vol. 23, núm. 1, págs. 113-126. DOI: http://dx.doi.org/10.1080/13552074.2015.1014206.

ORTIZ, S. (2017): “El lado nocturno de la vida cotidiana: un análisis feminista de la planificación urbana nocturna”, en Kultur-Revista interdisciplinaria sobre la cultura de la ciutat, vol. 4, núm. 7, págs. 55-78. DOI: http://dx.doi.org/10.6035/Kult-ur.2017.4.7.2.

PAREJA-EASTAWAY, M.; PIQUÉ, J. M. (2011): “Urban regeneration and the creative knowledge economy: The case of 22@ in Barcelona”, en Journal of Urban Regeneration and Renewal, vol. 4, núm. 4, págs. 1-9.

PINDADO, F.; REBOLLO, O.; MARTÍ, J. (2002): “Eines per a la participació ciutadana. Bases, mètodes i tècniques”, en Papers de Participació ciutadana, núm. 6. Diputació de Barcelona. Disponible en: https://www1.diba.cat/uliep/pdf/39816.pdf.

PINDADO, F. (2008): La participación ciudadana es la vida de las ciudades. Barcelona: Ed. Serbal.

PORTER, M. (1990): The competitive advantage of nations. New York. Free Press.

REBOLLO, O. (2001): “El plan comunitario de la Trinitat Nova: una experiencia de participación ciudadana”, en Revista Mientras Tanto, núm. 79, págs. 41-52.

SASSEN, S. (1999): Ciudad global (Nueva York, Londres, Tokio). Buenos Aires: Eudeba.

SASSEN, S. (2003): “Localizando ciudades en circuitos globales”, en EURE. Revista Latinoamericana de Estudios Urbano Regionales, vol. 29, núm. 88, págs. 5-27. DOI: http://dx.doi.org/10.4067/S0250-71612003008800001.

SCHARPF, F. (1999): Governing in Europe: effective and democratic? Oxford: Oxford University Press.

SUBIRATS, J.; BLANCO, I.; BRUGUÉ, J.; FONT, J.; GOMÁ, R.; JARQUE, M.; MEDINA, L. (2001): Experiències de participació ciutadana en els municipis catalans. Barcelona: Escola d’Administració Pública de Catalunya.

SWYNGEDOUW, E. (2005): “Governance innovation and the citizen: the Janus face of governance-beyond-the-state”, en Urban Studies, vol. 42, núm. 11, págs. 1.991-2.006. DOI: http://dx.doi.org/10.1080/00420980500279869.

TAULA EIX PERE IV, AVV POBLENOU, FAVB (2018): Les entitats veïnals acceptem «críticament» el document «Cap a un Poblenou amb un 22@ més inclusiu i sostenible». Barcelona, noviembre 2018. Disponible en: https://eixpereiv.org/2018/11/19/comunicat-pacte-22arroba/.

TONUCCI, F. (2004): La ciudad de los niños. Madrid: El árbol de a memòria.

VILLASANTE, T. (1995): Las democracias participativas. De la participación ciudadana a las alternativas de la sociedad. Madrid: HOAC.

YOUNG, I. M. (2000): Inclusion and Democracy. Oxford: Oxford University Press.

Published

03-11-2020

How to Cite

Martín Gómez, A. (2020). Deliberative citizen participation in urban planning: “Rethink the 22@” in Barcelona. Gestión Y Análisis De Políticas Públicas, (24), 120–138. https://doi.org/10.24965/gapp.i24.10752